Сфера грамадскай дзейнасці, у якой функцыянуе навуковы стыль, — гэта навука. Вядучае становішча ў навуковым стылі займае маналагічная гаворка. Гэты функцыянальны стыль валодае разнастайнасцю маўленчых жанраў. Асноўнымі з’яўляюцца: навуковая манаграфія і навуковы артыкул, дысертацыйныя працы, навукова-вучэбная проза (падручнікі, вучэбныя і метадычныя дапаможнікі і г.д.), навукова-тэхнічныя творы (інструкцыі, правілы тэхнікі бяспекі і інш.), анатацыі, рэфераты, навуковыя даклады, лекцыі, навуковыя дыскусіі, а таксама жанры навукова-папулярнай літаратуры.
Адным з важнейшых жанраў навуковага стылю з’яўляецца навуковая артыкул, якая можа перадаваць разнастайную па сваім характары і прызначэнні інфармацыю і найбольш часта выкарыстоўваецца як асноўная крыніца навукова-тэхнічнай інфармацыі. Навуковыя артыкулы прадстаўлены некалькімі разнавіднасцямі: кароткае паведамленне аб выніках навукова-даследчай і даследна-канструктарскай работ; уласна навуковая ці навукова-тэхнічная артыкул, у якой досыць падрабязна выкладаюцца вынікі працы; перадавая артыкул; гісторыка-навуковая аглядная артыкул; дыскусійная (палемічная) артыкул; навукова-публіцыстычны артыкул; рэкламны артыкул. Кожная з разнавіднасцяў артыкула адрозніваецца уласным зместам.
Навуковы стыль рэалізуецца пераважна ў пісьмовай форме прамовы. Аднак з развіццем сродкаў масавай камунікацыі, з ростам значнасці навукі ў сучасным грамадстве, павелічэннем колькасці рознага кшталту навуковых кантактаў, такіх, як канферэнцыі, сімпозіумы, навуковыя семінары, узрастае роля вуснай навуковай гаворкі.
Асноўнымі рысамі навуковага стылю ў пісьмовай і вуснай форме з’яўляюцца дакладнасць, абстрактнасці, лагічнасць і аб’ектыўнасць апавядання. Для гэтага функцыянальнага стылю характэрна выкарыстанне спецыяльнай навуковай і тэрміналагічнай лексікі, прычым у апошні час тут усе больш месца займае міжнародная тэрміналогія (у эканамічнай прамовы: менеджар, менеджмент, рыэлтар і інш.). Асаблівасцю выкарыстання лексікі ў навуковым стылі з’яўляецца тое, што мнагазначныя нейтральныя словы ужываюцца не ва ўсіх сваіх значэннях, а толькі, у адным. Напрыклад, дзеяслоў «лічыць», які мае чатыры значэнні, у навуковым стылі рэалізуе пераважна значэнне: «рабіць якое-небудзь заключэнне пра каго-небудзь або чым-небудзь, прызнаваць, меркаваць»
Ужыванне ў адным, станаўленні тэрміналагічным, значэнні характэрна для назоўнікаў і прыметнікаў: цела, сіла, рух, кіслы, цяжкі.
У навуковай прамовы па параўнанні з іншымі стылямі шырэй выкарыстоўваецца абстрактная лексіка па параўнанні з канкрэтнай.
Лексічны склад навуковага стылю характарызуецца адноснай аднастайнасцю і замкненасцю, што выяўляецца, у прыватнасці, у меншым выкарыстанні сінонімаў. Аб’ем тэксту ў навуковым стылі павялічваецца не столькі за кошт ўжывання розных слоў, колькі за кошт шматразовага паўтарэння адных і тых жа.
У навуковым функцыянальным стылі адсутнічае лексіка з гутарковай і гутаркова-простамоўнай афарбоўкай.