Прыпадобную Ефрасінню Полацкую сённяшнія даследчыкі называюць першай асветніцай Беларусі, таму, што менавіта яна на світанку адукацыі беларускай дзяржавы паказала беларускаму народу шлях духоўнага развіцця, прапагандавала вечныя хрысціянскія каштоўнасці .
У тыя часы дзяцінства было карацей, чым цяпер. Абмінула княжацкай дачкі 12 гадоў — пара гатавацца да шлюбу. Тым больш вестка пра тое, што ў полацкага князя расце прыгожая, набожная і мудрая дачка, разышлася далёка за межамі полацкай зямлі. У Полацк з усіх канцоў Русі Кіеўскай прыскакалі розныя сваты. І бачачы, што гэта сватаўство прыносіць яго каханай дачцэ адну горыч і слезы, полацкі князь гаварыў ціха, праводзячы далекіх гасцей, што князёўна маладая і доўгі час князь не стане няволіць яе, але, у рэшце рэшт, ён вымушаны быў праз хуткі час саступіць. Дзяўчынцы выбралі ў жаніхі сына багатага валадара. Князёўна Ефрасіння рыхтавала паціху пасаг, князь Святаслаў прыкідваў у вуме выгады ад шлюбу. Для Прадславы адкрывалася звычайная для жанчыны яе кола — лёс : нараджэнне і выхаванне дзяцей, клопаты, чаканне мужа з паходу або палявання. Пачуўшы, што яе гатовяць к шлюбу з чужаком, Прадслава таемна сышла з бацькоўскага дома ў манастыр, каб пастрыгчы свае валасы і стаць манашкай. Князёўна не хацела дажа слухаць, і не згаджалася аддаць сябе ў шлюб зямным смяротнаму мужу, бо унявесціла сябе несмяротнай жаніху нябеснаму — Госпаду Ісуса Хрыста. Усе думкі яе былі скіраваныя да Бога. Ігуменняй жаночага манастыра была яе цётка. Выслухаўшы пляменніцу, і бачачы юны ўзрост і квітнеючую прыгажосць яе, а таксама баючыся гневу брата свайго Святаслава, цётка спачатку спрабуе адгаварыць Прадславу. Але натыкнуўшыся на яе непахісную волю і цвёрды намер, вырашыла саступіць .
Гэта была не толькі любоў да Бога, а жаданне стаць хрыстовай нявестай. Ефрасіння пераступіла парог манастыра не столькі для таго, каб цалкам праводзіць у малітвах і пасадах, а таксама пакорліва ўдзельнічаць у манастырскіх працах, але каб цалкам прысвяціць сябе навуковай і асветніцкай працы, каб дасканала авалодаць мудрасцю кнігі і перадаць мудрасць іншым людзям. Гэты занятак захапляла яе з ранняга дзяцінства, і манастыр у той час быў адзіным сродкам для ажыццяўлення гэтай мэты.
Таму ўчынак юнай князёўны ня варта тлумачыць матывамі рэлігійнага фанатызм . На гэты крок яе падштурхнула і поўная адсутнасць магчымасці ў той час для адоранай дзяўчыны займацца разумовай працай, навуковай і асветніцкай дзейнасцю. Іншыя шляхі для гэтага, акрамя манастыра, у той час, калі нават элементарная пісьменнасць сярод жанчын лічылася залішняй, проста не існавала. І гэты адзіны шлях без вагання, цалкам адмовіўшыся ад жыццевага асабістага шчасця, абрала першая беларуская жанчына — асветнік.