Больш за тысячу гадоў аддзяляе нас ад таго часу, калі жыла полацкая княжна Рагнеда. Ці трэба нам ведаць, як жылі, аб чым думалі, у што верылі нашы далекія продкі?
Бацька Рагнеды хацеў аддаць яе замуж за князя Уладзіміра, але тая не захацелва стаць рабыняй.
Уладзімір атрымаўшы адмову разрабаваў горад Полацк.
Расправа была жорсткай. На вачах бацькі Уладзімір наздзекаваўся над Рагнедай, потым забіў яе маці, двух братоў, а апошнім — самога Рагвалода. У адзін міг Рагнеда страціла самых блізкіх і дарагіх людзей. Усе яе надзеі і мары былі разбураныя. За адзін дзень яна перажыла столькі гора, што іншаму не выпадзе і за ўсе жыццё. Яе дзявочы гонар быў жорстка паруганы, сэрца разрывалася ад вялізных страт. Уладзімір пакінуў яе ў жывых, але што гэта была за жыцце?! Жудаснае падзея пакінула адбітак не толькі ў сэрцы Рагнеды, але і адбілася на яе знешнасці. Напэўна, той, хто ведаў яе раней, з цяжкасцю пазнаваў цяпер у замкненай і панурай жанчыне былую прыгажуню Рагнеду.
Уладзімір мог бы яшчэ больш здаволіць прагу помсты, зрабіўшы Рагнеду сваей наложніцай, але ен разумеў, што, толькі ажаніўшыся на Рагнедзе, набываў права княжествовать на полацкіх землях. Толькі з гэтых меркаванняў ен і не забіў яе. Дзе было ей чэрпаць сілы, каб працягваць жыць? Нездарма на шлюбным балі Рагнеда ўзяла сабе імя Гореслава (па існым у той час законам жанчына сама выбірала сабе імя пасля вяселля). Але ў самыя адчайныя моманты Рагнеда памятала, што засталася адзінай з роду Рагвалодавічаў, і, нягледзячы на знявагі і боль, павінна жыць.
Час ішоў. Чатырох сыноў нарадзіла Рагнеда свайму мужу, самы вядомы з іх — Ізяслаў, князь Полацкі. Рагнеда дала жыццё і дзвюм дачкам: Прадславе і Добранеге.
Аднойчы, калі князь спаў, Рагнеда з яго мечам у руцэ падышла да ложка і паспрабавала нанесці ўдар у сэрца. Меч быў вельмі цяжкім, а Рагнеда была маленькай далікатнай жанчынай, таму яна прамахнулася, і меч толькі злегку закрануў рэбры Уладзіміра. Адчуўшы рэзкую боль, князь ускочыў з ложка, перахапіў руку Рагнеды і, абураючыся, загадаў княгіні рыхтавацца да смерці, надзеўшы на сябе вясельную сукенку. У той час, як Уладзімір выйшаў з спальні паклікаць слуг, Рагнеда падышла да свайму маленькага сыну, каб развітацца. Ізяслаў абняў маці і тым самым выратаваў яе ад немінучай смерці. Уладзімір, убачыўшы сына, не пасмеў расправіцца з жонкай.
Прайшоў час. Рагнеда жыла ў Ізяслаўлі, тады яшчэ невялікай вёсцы, а яе сын, юны князь Ізяслаў, атрымаў права княжыць ў Полацку. Рагнеда засталася зусім адна. Уладзімір адабраў у яе ўсё: дзявочую гонар, юнацтва, сям’ю, княжацкае званне, а цяпер яшчэ і дзяцей. Сыны і дочкі забыліся пра яе, а Ізяславу таксама было не да маці — у яго хапала клопатаў з вотчынай.
Рагнеда прыняла манаства, атрымаўшы імя Анастасія. Менавіта тут, у Ізяслаўскім манастыры, быў пакладзены пачатак распаўсюджвання хрысціянства на Полацкай зямлі. Рагнеда выканала свой мацярынскі абавязак і выхавала сына хрысціянінам, нягледзячы на ўсе нягоды свайго жыцця. Яна захавала полацкую княжацкую дынастыю Рагвалодавічаў. Дзякуючы яе намаганням, Полацкае княства больш за сто гадоў існавала як самастойная і незалежная дзяржава.
Лёс Рагнеды — гэта не толькі ўрок маральнасці, але і наказ нам, сучасным жанчынам, любіць і берагчы сваю родную Беларусь, захоўваючы вернасць Богу, Яго запаведзям.